لرزش فرمان خودرو در سرعت بالا، پدیده‌ای رایج و ناخوشایند است که می‌تواند رانندگی را دشوار و خطرناک کند و در موارد شدید، به از دست رفتن کنترل خودرو منجر شود.
علل متعددی می‌توانند برای لرزش فرمان در سرعت بالا وجود داشته باشند. برخی از این علل به طور مستقیم به سیستم فرمان و تعلیق خودرو مربوط میشوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است از مشکلات مربوط به موتور، ترمزها یا لاستیک‌ها و یا جلوبندی خودرو ناشی شوند.
در این مقاله، به بررسی علمی علل لرزش فرمان ماشین در سرعت بالا و ارائه راهکارهایی برای رفع آن می‌پردازیم.
فهرست
علت لرزش فرمان خودرو
لرزش فرمان یا کشیده شدن آن به یک سمت، می تواند نشان دهنده ی مشکلات مختلفی در خودرو باشد که ادامه رانندگی با آن می تواند خطرناک باشد. به همین دلیل، بسیار مهم است که در اسرع وقت برای بررسی و رفع مشکل به یک مکانیک مراجعه کنید.
در زیر، به برخی از دلایل احتمالی لرزش فرمان یا کشیده شدن آن به یک سمت اشاره می کنم:
عدم بالانس بودن لاستیک ها
بالانس نبودن لاستیک ها، شایع ترین علت لرزش فرمان در سرعت های مختلف، به خصوص بین 60 تا 100 کیلومتر بر ساعت است. این لرزش می تواند به مرور زمان خسته کننده و آزاردهنده باشد و حتی کنترل خودرو را دشوار کند.
عدم تنظیم چرخ ها پایداری و فرمان پذیری خودرو را در جاده کاهش دهد، به خصوص در شرایط لغزنده یا در هنگام ترمزگیری ناگهانی.
وقتی لاستیک ها بالانس نباشند، به طور ناهموار ساییده می شوند. این امر باعث کاهش عمر لاستیک ها و افزایش هزینه ها می شود. لاستیک های نامتعادل همچنین باعث افزایش مصرف سوخت می شوند، زیرا برای چرخش آنها به انرژی بیشتری نیاز است.
در موارد شدید، عدم بالانس لاستیک ها می تواند به اجزای دیگر خودرو مانند سیستم تعلیق و بلبرینگ چرخ ها آسیب برساند.
عوامل ایجاد کننده عدم بالانس:
- نصب نادرست لاستیک ها: اگر لاستیک ها به درستی روی رینگ ها نصب نشده باشند، می توانند از بالانس خارج شوند.
- سایش یا آسیب دیدگی لاستیک ها: سایش یا آسیب دیدگی لاستیک ها می تواند باعث عدم تعادل آنها شود.
- تغییر شکل رینگ ها: اگر رینگ ها خم شده یا ترک خورده باشند، می توانند باعث عدم تعادل لاستیک ها شوند.
- وجود اجسام خارجی در لاستیک: وجود اجسامی مانند میخ یا سنگ در لاستیک باعث عدم تعادل آنها شود.
آسیب دیدن بلبرینگ چرخ
بلبرینگ ها قطعاتی هستند که در داخل چرخ ها قرار دارند و چرخش روان چرخ ها را بر روی محور امکان پذیر می‌کنند. این قطعه از اجزاء مختلفی از جمله ساچمه‌های فولادی، حلقه‌های فلزی و روان کننده تشکیل شده‌اند. با گذشت زمان و طی مسافت های طولانی، بلبرینگ ها ممکن است دچار فرسودگی و ساییدگی شوند.
یکی از بارزترین علائم آسیب دیدگی بلبرینگ، لرزش فرمان به خصوص در سرعت‌های بالای ۸۰ کیلومتر بر ساعت است. این لرزش ممکن است در ابتدا خفیف باشد، اما با افزایش سرعت و یا ادامه رانندگی بدتر خواهد شد.
صدای جیرجیر یا غرش که از چرخ ها به گوش می‌رسد، می‌تواند نشان دهنده‌ی فرسودگی یا آسیب دیدگی بلبرینگ باشد. این صدا ممکن است در هنگام شتاب گیری یا دور زدن فرمان بیشتر به گوش برسد. در برخی موارد، آسیب دیدگی بلبرینگ می‌تواند باعث سفتی یا سستی فرمان، به خصوص هنگام رانندگی در خط مستقیم شود.
خرابی سیبک ها
سیبک ها از اجزای حیاتی سیستم تعلیق و فرمان خودرو هستند که وظایف مهمی را بر عهده دارند. یکی از وظایف اصلی آنها، انتقال نرم و روان حرکات چرخ ها به فرمان است. سیبک ها این کار را با ایجاد یک مفصل گردانده انجام می دهند که به چرخ ها اجازه می دهد تا به طور مستقل در جهات مختلف حرکت کنند و در عین حال، فرمان نیز به طور دقیق و صحیح به راننده پاسخ دهد.
خرابی سیبک ها می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد سیستم فرمان و تعلیق خودرو تاثیر بگذارد و یکی از عواقب شایع آن، لرزش فرمان ماشین است.
غضروف سیبک وظیفه ی روان سازی و کاهش اصطکاک بین سطوح متحرک مفصل را بر عهده دارد. اگر این غضروف آسیب ببیند یا فرسوده شود، اصطکاک بین سطوح افزایش یافته و لرزش به فرمان منتقل می شود.
با گذشت زمان و کارکرد، سیبک ها ممکن است شل یا لق شوند. این امر باعث ایجاد خلاصی در مفصل شده و فرمان در حین حرکت، به خصوص در سرعت های بالا، دچار لرزش خواهد شد.
در موارد شدیدتر، ممکن است سیبک به طور کامل از طبق یا از سر کمک جدا شود. این امر بسیار خطرناک است و می تواند منجر به از دست رفتن ناگهانی کنترل خودرو شود.
عدم تنظیم فرمان
عدم تنظیم فرمان، که به آن عدم هم ترازی چرخ ها نیز گفته میشود، یکی از دلایل رایج لرزش فرمان خودرو است. این مشکل زمانی رخ میدهد که زاویه چرخ های جلو و یا عقب خودرو به طور صحیح تنظیم نشده باشد.
در حالت عادی، هر چهار چرخ خودرو باید در یک راستا قرار داشته باشند و زاویه مشخصی با محور خودرو داشته باشند. این زاویه‌ها که به زاویه کمبر و زاویه کاستر معروف هستند، توسط متخصصان تنظیم فرمان تنظیم میشوند.
اگر این زاویه‌ها به درستی تنظیم نشده باشند، می‌توانند باعث ایجاد لرزش در فرمان، به خصوص در سرعت‌های بالا شوند.
تاب برداشتن دیسک ترمز
تاب برداشتن دیسک های ترمز، که به نام “وارپ شدن” نیز شناخته می شود، مشکل رایجی است که می تواند رانندگی را ناخوشایند و حتی خطرناک کند. یکی از بارزترین علائم این پدیده، لرزش فرمان هنگام ترمز گیری است.
در شرایط خاص، دیسک های ترمز می توانند دچار تاب برداشتگی شوند. این امر به معنی ناهمواری سطح صاف دیسک است که می تواند ناشی از گرم شدن ناگهانی و ناهموار دیسک و سپس سرد شدن سریع آن باشد. این تغییر شکل می تواند ناشی از موارد مختلفی از جمله:
- ترمزگیری ناگهانی و شدید: این امر باعث میشود دیسک ها به طور ناگهانی گرم شوند و سپس در معرض هوای خنک قرار گیرند، که منجر به تاب برداشتن آنها می شود.
- عبور از آب عمیق: هنگامی که دیسک های داغ با آب سرد تماس پیدا می کنند، می توانند دچار شوک شده و تاب بردارند.
- استفاده از لنت های ترمز نامناسب: لنت های ترمز نامناسب یا فرسوده باعث ایجاد گرمای بیش از حد در دیسک ها میشوند و خطر تاب برداشتن را افزایش میدهد.
هنگامی که دیسک های ترمز تاب برداشته باشند، سطح ناهموار آنها با لنت های ترمز در تماس ناهموار ایجاد می کند. این ناهمواری در اصطکاک، لرزشی را به سیستم تعلیق و فرمان خودرو منتقل می کند که در نهایت به عنوان لرزش در فرمان احساس می شود. این لرزش اغلب در سرعت های پایین هنگام ترمز گیری بیشتر قابل توجه است، زیرا در این سرعت ها لرزش ها توسط سایر ارتعاشات خودرو پنهان نمی شوند.
خرابی پلوس
پلوس، که به آن “میل‌گرد” یا “محور انتقال قدرت” نیز می‌گویند، وظیفه‌ی انتقال گشتاور و نیروی موتور از دیفرانسیل به چرخ‌ها را بر عهده دارد.
زمانی که پلوس خراب میشود، می‌تواند باعث عدم تعادل در چرخ‌ها شود. این عدم تعادل به نوبه خود باعث لرزش فرمان میشود. خرابی پلوس همچنین باعث ساییدگی غیرطبیعی لاستیک‌ها شود. این ساییدگی ناهموار به خصوص در سرعت‌های بالا در لرزش فرمان ماشین حس میشود.
خرابی پلوس می‌تواند به سیستم تعلیق خودرو نیز آسیب برساند. این آسیب هم باعث لرزش فرمان روی سطوح ناهموار شود.
مشکلات صفحه کلاچ
اگر فنرهای صفحه کلاچ شکسته یا ضعیف شده باشند، در هنگام رها کردن کلاچ و درگیری دیسک و صفحه، لرزش شدیدی به موتور و در نهایت به فرمان منتقل میشود. این لرزش بیشتر در دور موتور پایین و در شروع حرکت مشهود است.
اگر صفحه کلاچ به طور ناهموار ساییده شده یا از ابتدا نامتعادل باشد، در تمام دور موتورها و سرعت ها لرزش ایجاد می‌کند. این لرزش به دلیل عدم تعادل وزنی صفحه کلاچ در چرخش موتور است و می‌تواند در فرمان، کف خودرو و حتی صندلی ها احساس شود.
کج شدن صفحه کلاچ نیز می‌تواند باعث لرزش فرمان شود. این مشکل معمولاً به دلیل گرم شدن و سرد شدن ناگهانی صفحه کلاچ یا استفاده نادرست از کلاچ (مثل نیم کلاچ) ایجاد میشود.
لرزش فرمان در حالت ایستاده
لرزش فرمان در حالت درجا، مخصوصا بعد از روشن کردن خودرو، می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم هیدرولیک خودرو باشد.
کمبود یا نشت روغن هیدرولیک می‌تواند منجر به افت فشار در سیستم شده و باعث لرزش فرمان، به خصوص در دور آرام موتور (حالت درجا) گردد. وظیفه پمپ هیدرولیک، ایجاد فشار لازم برای گردش روان فرمان است. نقص این قطعه می‌تواند منجر به نوسانات فشار و لرزش فرمان شود. حتی معیوب بودن شیر کنترل روغن هیدرولیک می‌تواند باعث ناپایداری سیستم و لرزش فرمان گردد.
برای حل این مشکل باید به تعمیرکار مراجعه کنید تا با هواگیری سیستم هیدرولیک این لرزش را برطرف کند.
خطر رانندگی با لرزش فرمان
کاهش کنترل: لرزش فرمان می‌تواند کنترل خودرو را دشوار کند، به خصوص در سرعت‌های بالا یا در شرایط نامساعد جوی. حفظ مسیر مستقیم و واکنش به موقع به اتفاقات ناگهانی می‌تواند دشوار باشد، که خطر تصادف را افزایش میدهد.
استهلاک زودرس: لرزش فرمان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی در سیستم تعلیق، تایرها یا اجزای فرمان خودرو باشد. رانندگی با فرمان لرزان می‌تواند این مشکلات را تشدید کند و منجر به هزینه‌های تعمیر بیشتر در آینده شود.
افزایش خطر تصادف: عدم کنترل خودرو می‌تواند منجر به انحراف از مسیر، از دست دادن فرمان و در نهایت تصادف شود. لرزش فرمان همچنین می‌تواند تمرکز راننده را مختل کند و خطر تصادف را به دلیل عوامل حواس‌پرتی افزایش دهد.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو