سیستم ترمز یکی از حیاتی ترین بخش‌های هر وسیله نقلیه محسوب می‌شود که وظیفه‌ی توقف و کنترل سرعت را بر عهده دارد. عملکرد صحیح این سیستم، نقشی اساسی در حفظ سلامتی سرنشینان و سایر رانندگان ایفا می‌کند. از این رو، توجه به علائم هشدار دهنده‌ی نقص در سیستم ترمز، امری ضروری است.
یکی از علائم رایج نقص در این سیستم، سوت کشیدن لنت ترمز ماشین است. این صدا، اصطکاکی ناخوشایند و آزاردهنده است که هنگام ترمزگیری به گوش می‌رسد. سوت کشیدن لنت ترمز، می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که هر کدام، به نوعی نشان‌دهنده‌ی نقص در سیستم ترمز هستند.
فهرست
- عملکرد سیستم ترمز خودرو
- دلایل سوت کشیدن لنت ترمز ماشین
- اقدامات اولیه از بین بردن سوت کشیدن لنت ترمز ماشین
- جمع بندی
عملکرد سیستم ترمز خودرو
سیستم ترمز در خودروها نقشی حیاتی در حفظ ایمنی سرنشینان و راننده ایفا می‌کند. این سیستم با اتکا به اصطکاک، انرژی جنبشی چرخ‌ها را به گرما تبدیل کرده و باعث کاهش سرعت و توقف خودرو می‌شود.
عملکرد سیستم ترمز بر پایه دو اصل اساسی است: اصطحکاک و هیدرولیک.
اصطحکاک نیرویی است که بین دو سطح در تماس با یکدیگر ایجاد می‌شود و مانع از لغزش آنها روی یکدیگر می‌شود. در سیستم ترمز، لنت‌های ترمز که از جنس مواد اصطکاکی هستند، با فشردن پدال ترمز به دیسک یا کاسه ترمز که در چرخ‌ها قرار دارند، فشار داده می‌شوند. این تماس، اصطکاک زیادی ایجاد می‌کند که باعث کاهش سرعت چرخش چرخ‌ها و در نهایت توقف خودرو می‌شود.
هیدرولیک استفاده از مایعات برای انتقال نیرو است. در سیستم ترمز، نیروی حاصل از فشردن پدال ترمز توسط روغن ترمز به لنت‌ها منتقل می‌شود. روغن ترمز یک مایع غیرقابل تراکم است که به طور مساوی فشار را در تمام قسمت‌های سیستم ترمز منتقل می‌کند.
اجزای اصلی سیستم ترمز عبارتند از:
- پدال ترمز: با فشردن این پدال، نیروی لازم برای ترمزگیری به سیستم ترمز اعمال می‌شود.
- سیلندر اصلی ترمز: این سیلندر نیروی مکانیکی حاصل از پدال ترمز را به فشار هیدرولیکی تبدیل می‌کند.
- خطوط لوله ترمز: این لوله‌ها روغن ترمز را از سیلندر اصلی به لنت‌ها در چرخ‌ها منتقل می‌کنند.
- کالیپر ترمز: این قطعه در ترمزهای دیسکی لنت‌ها را به دیسک فشار می‌دهد.
- سیلندر چرخ: این قطعه در ترمزهای کاسه‌ای نیروی هیدرولیکی را به لنت‌ها منتقل می‌کند.
- دیسک یا کاسه ترمز: این قطعات در چرخ‌ها قرار دارند و با لنت‌ها در تماس قرار می‌گیرند.
در برخی از خودروها، سیستم‌های کمکی ترمز مانند سیستم ضد قفل (ABS) و سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD) نیز وجود دارند که به افزایش ایمنی و کارایی ترمزگیری کمک می‌کنند.
در هنگام ترمزگیری، ممکن است صداهای ناهنجاری از سیستم ترمز به گوش برسد. این صداها معمولاً به دلیل اصطکاک بین لنت‌ها و دیسک یا کاسه ترمز ایجاد می‌شوند. اگر این صداها بیش از حد بلند یا آزاردهنده باشند، ممکن است نشان‌دهنده نقص فنی در سیستم ترمز باشند و نیاز به بررسی و تعمیر توسط یک مکانیک متخصص باشد.
دلایل سوت کشیدن لنت ترمز ماشین
1 – تمام شدن لنت ترمز
یکی از دلایل رایج سوت کشیدن لنت ترمز، تمام شدن لنت ها است. لنت های ترمز از جنس موادی اصطکاکی هستند که در اثر تماس با دیسک چرخ، اصطکاک ایجاد کرده و باعث توقف خودرو می شوند. با گذشت زمان و در اثر استفاده، لنت ها ساییده شده و نازک می شوند.
زمانی که لنت ها به حد بحرانی نازکی می رسند، سنسورهای تعبیه شده در سیستم ترمز فعال شده و به راننده هشدار می دهند. این هشدار می تواند به صورت چراغ هشدار در داشبورد یا صدای سوت باشد.
مکانیزم سوت کشیدن:
- سنسور فلزی: در لنت های ترمز، یک سنسور فلزی نازک به نام “سیم نشانگر سایش” تعبیه شده است. زمانی که لنت ها به حد بحرانی نازکی می رسند، این سنسور با دیسک چرخ تماس پیدا می کند.
- ارتعاش: تماس سنسور با دیسک، باعث ایجاد ارتعاش در آن می شود.
- صدای سوت: این ارتعاش با فرکانس بالا، در هوا به عنوان صدای سوت قابل شنیدن است.
عواقب نادیده گرفتن صدای سوت:
- کاهش قدرت ترمزگیری: با نازک شدن لنت ها، قدرت ترمزگیری خودرو به طور قابل توجهی کاهش می یابد.
- آسیب به دیسک چرخ: در صورت عدم تعویض لنت ها، سنسور فلزی به دیسک چرخ ساییده شده و آن را خراش می دهد.
- ایجاد خطر: رانندگی با لنت های ترمز تمام شده، خطر تصادف و جراحت را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.
راه حل:
- تعویض لنت ترمز: در صورت شنیدن صدای سوت از لنت ها، باید در اسرع وقت به تعمیرگاه مراجعه کرده و لنت ها را تعویض کنید. بهتر است لنت‌های ترمز هر 40 تا 60 هزار کیلومتر تعویض شوند.
- بررسی سیستم ترمز: همزمان با تعویض لنت ها، سیستم ترمز خودرو نیز باید به طور کامل توسط یک مکانیک ماهر بررسی شود.
2- کیفیت لنت ترمز
مواد تشکیل دهنده
در بعضی از لنت ها مقدار فلز داخل مواد لنت زیاد است و یا از ترکیب مناسب و استاندارد و با کیفیت استفاده نمی‌کنند. این مواد اصطکاک مناسب و لرزش کمی را در هنگام ترمزگیری ایجاد می‌کنند. در مقابل، لنت‌های بی‌کیفیت از مواد نامرغوب و با فرمولاسیون نامناسب ساخته می‌شوند. این مواد می‌توانند در هنگام ترمزگیری لرزش و ارتعاش زیادی ایجاد کنند که منجر به سوت کشیدن لنت می‌شود.
طراحی و ساخت
لنت‌های ترمز باکیفیت با دقت بالا، طراحی و ساخته می‌شوند. این دقت در طراحی و ساخت، لرزش و ارتعاش لنت را به حداقل می‌رساند و از سوت کشیدن آن جلوگیری می‌کند. در مقابل، لنت‌های بی‌کیفیت با دقت پایین طراحی و ساخته می‌شوند. این نقص در طراحی و ساخت می‌تواند منجر به لرزش و ارتعاش لنت و در نهایت سوت کشیدن آن شود.
یکنواختی سطح
لنت‌های ترمز باکیفیت سطحی صاف و یکنواخت دارند. این سطح صاف و یکنواخت، اصطکاک یکنواختی را در هنگام ترمزگیری ایجاد می‌کند و از سوت کشیدن لنت جلوگیری می‌کند. در مقابل، لنت‌های بی‌کیفیت سطحی ناهموار و ناصاف دارند. این ناهمواری و ناصافی می‌تواند منجر به لرزش و ارتعاش لنت و در نهایت سوت کشیدن آن شود.
3- داغ شدن بیش از حد دیسک و لنت
در سیستم ترمز خودرو، اصطکاک بین لنت و دیسک ترمز باعث ایجاد گرما می‌شود. این گرما تا حدی طبیعی است و در عملکرد ترمز نقش دارد. اما اگر دمای دیسک و لنت بیش از حد بالا رود، می‌تواند منجر به سوت کشیدن لنت ترمز شود.
دلایل داغ شدن بیش از حد دیسک و لنت:
- ترمزگیری ناگهانی و شدید: ترمزگیری ناگهانی و شدید، اصطکاک زیادی بین لنت و دیسک ایجاد می‌کند و به طبع آن، دمای آنها را به شدت افزایش می‌دهد.
- رانندگی در ترافیک سنگین: در ترافیک سنگین، راننده مجبور به ترمزگیری مکرر می‌شود. این ترمزگیری‌های پیاپی، فرصت کافی برای خنک شدن دیسک و لنت را فراهم نمی‌کند و دمای آنها را بالا نگه می‌دارد.
- حمل بار سنگین: حمل بار سنگین، وزن خودرو را افزایش می‌دهد و در نتیجه، نیروی بیشتری برای توقف آن نیاز است. این افزایش نیرو، اصطکاک و دمای دیسک و لنت را نیز افزایش می‌دهد.
- مشکلات سیستم ترمز: نقص فنی در سیستم ترمز، مانند گیر کردن کالیپر، می‌تواند لنت را به طور مداوم به دیسک فشار دهد و باعث داغ شدن بیش از حد آنها شود.
4- عدم تماس کامل لنت با دیسک
یکی از دلایل رایج سوت کشیدن لنت ترمز، عدم تماس کامل لنت با دیسک ترمز است. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر رخ دهد:
نصب نادرست لنت
اگر لنت ترمز به درستی نصب نشده باشد، ممکن است به طور کامل با دیسک ترمز هم‌تراز نباشد و در نتیجه، لنت فقط با قسمتی از دیسک تماس پیدا کند. این عدم تماس کامل، باعث ایجاد اصطکاک نامنظم و سوت کشیدن لنت می‌شود.
ساییدگی ناهموار لنت
با گذشت زمان و استفاده از لنت ترمز، سطح لنت ساییده می‌شود. اگر این ساییدگی به طور ناهموار اتفاق بیفتد، ممکن است لنت در برخی نقاط ضخیم‌تر از نقاط دیگر باشد. این ضخامت ناهموار، باعث عدم تماس کامل لنت با دیسک و ایجاد سوت کشیدن می‌شود.
تاب برداشتن دیسک ترمز
در اثر ترمزگیری‌های ناگهانی و شدید، دیسک ترمز ممکن است تاب بِبَرد. این تاب برداشتن، باعث می‌شود که لنت ترمز در تمام نقاط به طور کامل با دیسک تماس پیدا نکند و در نتیجه، سوت کشیدن لنت را به دنبال داشته باشد.
نقص فنی در کالیپر ترمز
کالیپر ترمز وظیفه دارد که لنت ترمز را به دیسک فشار دهد. اگر کالیپر ترمز به درستی کار نکند، ممکن است لنت با فشار کافی به دیسک فشرده نشود و در نتیجه، لنت به طور کامل با دیسک تماس پیدا نکند. این نقص فنی، می‌تواند باعث سوت کشیدن لنت ترمز شود.
5- شیشه ای شدن دیسک ترمز
شیشه ای شدن دیسک ترمز، پدیده ای است که در اثر گرمای بیش از حد لنت ها و دیسک ترمز رخ می دهد. در این حالت، سطح لنت ها صاف و صیقلی شده و خاصیت اصطکاکی خود را از دست می دهند. این امر به طور قابل توجهی قدرت ترمزگیری را کاهش داده و به سوت کشیدن لنت ها هنگام ترمزگیری منجر می شود.
علل شیشه ای شدن دیسک ترمز:
- ترمزگیری ناگهانی و مداوم: ترمزگیری ناگهانی و مداوم، به خصوص در سرازیری های طولانی، باعث ایجاد گرمای بیش از حد در لنت ها و دیسک ترمز می شود. این گرمای بیش از حد، منجر به ذوب شدن جزئی مواد تشکیل دهنده لنت ها و چسبیدن آنها به سطح دیسک می شود.
- استفاده از لنت های نامناسب: استفاده از لنت های نامناسب با جنس نامرغوب یا لنت هایی که با سیستم ترمز خودرو سازگار نیستند، می تواند منجر به شیشه ای شدن دیسک ترمز شود.
- مشکلات سیستم ترمز: نقص در سیستم ترمز مانند گیر کردن کالیپر ترمز، می تواند باعث تماس دائمی لنت ها با دیسک ترمز و ایجاد گرمای بیش از حد شود.
عواقب شیشه ای شدن دیسک ترمز:
- کاهش قدرت ترمزگیری: شیشه ای شدن دیسک ترمز، قدرت ترمزگیری را به طور قابل توجهی کاهش می دهد. این امر می تواند خطر تصادفات را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
- سوت کشیدن لنت ها: سوت کشیدن لنت ها هنگام ترمزگیری، یکی از علائم رایج شیشه ای شدن دیسک ترمز است.
- لرزش فرمان: لرزش فرمان هنگام ترمزگیری، می تواند از دیگر علائم شیشه ای شدن دیسک ترمز باشد.
- آسیب به دیسک ترمز: در صورت عدم رفع مشکل، شیشه ای شدن دیسک ترمز می تواند به خرابی و آسیب دیسک ترمز منجر شود.
اقدامات اولیه از بین بردن سوت کشیدن لنت ترمز ماشین
همان طور که گفته شد، سوت کشیدن لنت ترمز می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. قبل از هر اقدامی، ابتدا علت سوت کشیدن را پیدا کنید تا بتوانید آن را به طور کامل رفع کنید. در اینجا چند اقدام اولیه برای از بین بردن سوت کشیدن لنت ترمز آورده شده است:
بررسی لنت ترمز
ضخامت لنت: لنت‌های ترمز را بررسی کنید تا ببینید که آیا ضخامت آنها کافی است یا خیر. لنت‌های ترمز که بیش از حد نازک شده باشند، می‌توانند سوت بکشند.
سطح لنت: سطح لنت‌ها را بررسی کنید تا ببینید که آیا صاف و یکنواخت هستند یا خیر. لنت‌های ترمز که سطح ناهموار دارند، می‌توانند سوت بکشند.
گیر کردن لنت: لنت‌ها را بررسی کنید تا ببینید که آیا گیر کرده‌اند یا خیر. لنت‌های ترمز که گیر کرده‌اند، می‌توانند در هنگام ترمزگیری سوت بکشند.
بررسی دیسک ترمز
سطح دیسک: سطح دیسک ترمز را بررسی کنید تا ببینید که آیا صاف و یکنواخت است یا خیر. دیسک‌های ترمز که سطح ناهموار دارند، می‌توانند سوت بکشند.
جرم دیسک: دیسک ترمز را بررسی کنید تا ببینید که آیا جرم گرفته است یا خیر. جرم دیسک ترمز می‌تواند باعث سوت کشیدن لنت‌ها شود.
بررسی کالیپر ترمز
عملکرد کالیپر: کالیپر ترمز را بررسی کنید تا ببینید که آیا به درستی کار می‌کند یا خیر. کالیپر ترمز که به درستی کار نکند، می‌تواند باعث سوت کشیدن لنت‌ها شود.
تمیز کردن لنت و دیسک ترمز
- لنت و دیسک ترمز را با استفاده از یک شوینده مناسب تمیز کنید. جرم و کثیفی می‌تواند باعث سوت کشیدن لنت‌ها شود.
روانکاری لنت ترمز
لنت‌های ترمز را با استفاده از یک روان کننده مناسب روانکاری کنید. روانکاری لنت‌ها می‌تواند به کاهش سوت کشیدن آنها کمک کند.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی در شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو