ترمز دستی، به عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستم ترمز خودرو، نقش بسزایی در ایمن نگه داشتن خودرو ایفا می‌کند. این مکانیزم، با ایجاد اصطکاک بین لنت های ترمز و روتور یا کاسه چرخ، از حرکت خودرو در حالت سکون جلوگیری کرده و در شرایط اضطراری نیز به عنوان یک پشتیبان قابل اعتماد عمل می‌نماید.
با توجه به اهمیت بالای ترمز دستی، تنظیم دقیق آن به منظور حفظ کارایی مطلوب سیستم ترمز، امری ضروری است. رگلاژ نامناسب ترمز دستی می‌تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله کشیدن خودرو هنگام حرکت، عدم توانایی در نگه داشتن خودرو در شیب و افزایش طول مسیر توقف شود. از این‌رو، آشنایی با روش های صحیح رگلاژ ترمز دستی و انجام دوره‌ای آن، برای تمامی دارندگان خودرو توصیه می‌شود.
در این آموزش، به صورت گام به گام و با زبانی ساده، به تشریح روش های مختلف رگلاژ ترمز دستی خودرو خواهیم پرداخت. با همراهی این آموزش، شما قادر خواهید بود تا نسبت به تنظیم ترمز دستی خودروی خود اقدام کرده.
رگلاژ ترمز دستی
کلمه رگلاژ (Réglage) ریشه در زبان فرانسه دارد و به معنای تنظیم دقیق، هم راستا کردن و یا به تعادل رساندن یک سیستم یا دستگاه است.
رگلاژ ترمز دستی، عملیاتی فنی است که به منظور تنظیم دقیق عملکرد ترمز دستی خودرو صورت می‌گیرد. ترمز دستی به عنوان یک سیستم مکمل ترمزهای اصلی، وظیفه توقف خودرو در هنگام پارک یا در شرایط اضطراری را بر عهده دارد. عملکرد صحیح و بهینه ترمز دستی، نقش بسزایی در ایمنی رانندگی و جلوگیری از حوادث احتمالی ایفا می‌کند.
رگلاژ ترمز دستی شامل تنظیم فاصله لنت های ترمز از دیسک یا کاسه چرخ ها است. این تنظیم به گونه‌ای انجام می‌شود که ترمز دستی با کمترین نیروی ممکن، خودرو را به طور کامل متوقف کند و از لغزش آن جلوگیری نماید. در صورت عدم تنظیم دقیق ترمز دستی، ممکن است خودرو در شیب ها به حرکت درآید یا در هنگام ترمزگیری، نیروی یکسانی به تمامی چرخ ها وارد نشود که هر دو این موارد، خطرات جانی و مالی را به همراه خواهد داشت.
دلایل مختلفی از جمله سایش لنت ها، تغییر شکل دیسک ها یا کاسه چرخ ها، تنظیم نادرست اولیه یا ورود رطوبت به سیستم ترمز، می‌توانند باعث اختلال در عملکرد ترمز دستی و نیاز به رگلاژ شوند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که به طور مرتب و طبق دستورالعمل های کارخانه سازنده، نسبت به بررسی و تنظیم ترمز دستی خودرو اقدام شود.
در فرآیند رگلاژ ترمز دستی، مکانیک با استفاده از ابزارهای مخصوص، اقدام به تنظیم دقیق فاصله لنت ها می‌کند. این کار به صورت دستی یا با استفاده از سیستم های خودکار انجام می‌شود و نیازمند دقت و تجربه کافی است. پس از انجام رگلاژ، عملکرد ترمز دستی مجدداً بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که خودرو به طور ایمن و مطمئن متوقف می‌شود.
آموزش رگلاژ ترمز دستی
تنظیم مجدد ترمز دستی، کاری است که هر راننده ای می تواند به تنهایی انجام دهد و نیازی به مراجعه به تعمیرگاه نیست. با این حال، اگر با دو روش زیر به نتیجه دلخواه نرسیدید، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.
روش اول برای تنظیم ترمز دستی
دقت کنید که هر مرحله از این روش را به ترتیب انجام دهید تا به نتیجه برسید.
- ابتدا ترمز دستی را کاملا پایین بکشید و درپوش کناری آن را باز کنید تا پیچ تنظیم مشخص شود.
- حالا پیچ تنظیم را به آرامی بچرخانید تا زمانی که ترمز دستی به پنج دندانه برسد و احساس کنید ترمز سفت شده است.
نکته مهم: زیاد سفت کردن پیچ تنظیم باعث داغ شدن بیش از حد لنت ترمز و در نتیجه، نیاز به تعویض زودهنگام آن می شود.
توجه: در صورتی که خودروی شما از نوع پژو 405 است، حتما به نوع لنت ترمز آن توجه کنید تا از آسیب دیدن سیستم ترمز جلوگیری شود.
روش دوم تنظیم ترمز دستی
این روش نسبت به روش قبلی کمی پیچیده‌تر است، اما تأثیر بسزایی بر بهبود عملکرد ترمز دستی خودروی شما خواهد گذاشت.
- ابتدا خودرو را در مکانی مسطح و بدون شیب پارک کنید.
- ترمز دستی را به طور کامل پایین بکشید.
- پیچ تنظیم را آنقدر باز کنید که حدود یک دور کامل به پیچ باقی بماند و به طور کامل شل نشود.
- اهرم ترمز دستی را به مدت ۴ تا ۵ بار متوالی بالا و پایین ببرید.
- سپس ترمز دستی را مجددا بالا بکشید و خودرو را روشن کنید.
- اکنون باید پدال ترمز را ۳ بار با تمام قدرت فشار دهید و رها کنید. توجه داشته باشید که در هر بار فشار دادن، پدال ترمز را به مدت ۳ تا ۴ ثانیه نگه دارید.
- در مرحله بعد، خودرو را خاموش کنید.
- اکنون نوبت به سفت کردن پیچ تنظیم می‌رسد. پیچ تنظیم را آنقدر سفت کنید که با بالا کشیدن ترمز دستی تا حدود ۹ دندانه، ترمز دستی محکم شود.
رگلاژ ترمز دستی روی چرخ
رگلاژ ترمز دستی به دو روش اتوماتیک و دستی انجام می‌شود. نوع سیستم ترمز خودرو، که می‌تواند کفشکی (در خودروهای قدیمی‌تر) یا دیسکی (در خودروهای جدیدتر مجهز به ABS) باشد، در روش رگلاژ و محل نصب ترمز دستی (معمولا روی چرخ‌های عقب) موثر است.
رگلاژ ترمز دستی کفشکی
ترمز کاسه‌ای یا کفشکی، یکی از انواع قدیمی سیستم ترمز است که در بسیاری از خودروهای داخلی همچون محصولات سایپا و برخی مدل های ایران خودرو به کار می‌رود. در این سیستم، با اعمال فشار هیدرولیکی به سیلندر و پیستون، لنت ها به کاسه چرخ فشرده شده و اصطکاک ایجاد شده، باعث کاهش سرعت خودرو می‌شود.
رگلاژ دستی ترمز کفشکی
برای رگلاژ کردن ترمز کاسه ای، باید توجه داشته باشید که کمی لقی بین لنت و کاسه وجود داشته باشد. می توانید هر چند وقت یکبار به صورت دستی زیر محور چرخ جک بزنید و پیچ رگلاژ را بچرخانید تا کاسه چرخ با لنت تماس پیدا کند. سپس با پیچاندن رگلاژ در جهت عکس، کار رگلاژ ترمز دستی انجام می شود.
رگلاژ اتوماتیک ترمز کفشکی
برای تنظیم خودکار ترمز دستی کفشکی، روش ساده‌ای وجود دارد. کافی است چندین بار با دنده عقب حرکت کرده و ترمز دستی را بکشید، سپس با دنده جلو همین کار را تکرار کنید. این عمل باعث می‌شود لنت‌ها به صورت خودکار در موقعیت مناسب قرار بگیرند.
رگلاژ ترمز دستی از نوع دیسکی
سیستم ترمز دیسکی، با بهره‌گیری از لنت های ترمز دیسکی، به یکی از پرکاربردترین سیستم های ترمز در خودروهای مدرن تبدیل شده است. بسیاری از خودروهای خارجی و برخی از مدل های جدید تولید داخل از این نوع سیستم ترمز در محور عقب خود استفاده می‌کنند. طراحی هوشمندانه‌ی این سیستم، تنظیمات ترمز دستی را به صورت خودکار انجام می‌دهد.
با این حال، ممکن است در برخی موارد نیاز به تنظیم دستی ترمز دستی دیسکی احساس شود. روش این رگلاژ هم مشابه با روش های قبلی است. در صورت عدم موفقیت در تنظیم، توصیه می‌شود برای بررسی دقیق‌تر به مکانیک متخصص مراجعه نمایید.
جمع بندی
رگلاژ ترمز دستی و سرویس دوره ای خودرو، دو اقدام حیاتی برای حفظ ایمنی و کارایی خودرو هستند. توصیه می شود که رگلاژ ترمز دستی و سرویس دوره ای خودرو به صورت منظم و طبق برنامه مشخصی انجام شود. این کار نه تنها از بروز حوادث ناگوار جلوگیری می کند، بلکه هزینه های تعمیرات آتی را نیز کاهش می دهد.
یدکی اصیل عرضه کننده طیف گسترده‌ای از قطعات و لوازم یدکی در شیراز است. این فروشگاه به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
در فروشگاه یدکی اصیل، می‌توانید انواع قطعات حیاتی خودرو را با اطمینان خاطر خریداری نمایید. کارشناسان مجرب این مجموعه، آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب و خرید قطعات مناسب برای خودروی شما می‌باشند.
ایران خودرو