کویل یکی از اجزای حیاتی سیستم احتراق خودرو محسوب میشود که نقش بسزایی در عملکرد صحیح موتور ایفا میکند. این قطعه با تبدیل ولتاژ پایین باتری به ولتاژ بالای مورد نیاز برای ایجاد جرقه در شمعها، فرایند احتراق سوخت را ممکن میسازد. از این رو، خرابی کوئل میتواند به اختلال در عملکرد موتور و بروز مشکلات عدیدهای منجر شود.
اهمیت کویل در عملکرد موتور خودرو ایجاب میکند که رانندگان به علائم خرابی آن آگاهی کامل داشته باشند. تشخیص به موقع خرابی کوئل و تعویض آن نه تنها از بروز خسارات جدیتر جلوگیری میکند، بلکه به افزایش طول عمر موتور و بهبود عملکرد خودرو کمک شایانی مینماید.
در این مقاله، به بررسی علائم رایج خرابی کویل خودرو و روشهای تشخیص آن خواهیم پرداخت. با شناسایی این علائم، میتوانید در اسرع وقت نسبت به تعمیر یا تعویض کویل معیوب اقدام کرده و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنید.
فهرست
کویل و عملکرد آن
کویل، قطعهای الکتریکی و حیاتی در سیستم جرقه زنی خودرو است که نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح موتور ایفا میکند. به زبان ساده، کوئل یک ترانسفورماتور است که ولتاژ پایین باتری (معمولاً ۱۲ ولت) را به ولتاژ بسیار بالا (تا ۲۵۰۰۰ ولت) تبدیل میکند. این ولتاژ بالا، جرقهای قوی در سر شمع ایجاد میکند که منجر به احتراق مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها و در نهایت حرکت پیستون ها و تولید نیرو میشود.
عملکرد کویل بر اساس اصل القای الکترومغناطیسی است. زمانی که جریان الکتریکی از سیم پیچ اولیه کوئل عبور میکند، یک میدان مغناطیسی متناوب ایجاد میشود. این میدان مغناطیسی در سیم پیچ ثانویه که دارای تعداد دور سیم بیشتری است، ولتاژ بسیار بالایی القا میکند. این ولتاژ بالا، از طریق سیم های شمع به سر شمع منتقل شده و جرقهای ایجاد میکند که باعث احتراق مخلوط سوخت و هوا میشود.
اهمیت کوئل در عملکرد خودرو
- ایجاد جرقه قوی: کوئل با تولید ولتاژ بالا، جرقهای قوی و پایدار ایجاد میکند که برای احتراق کامل مخلوط سوخت و هوا ضروری است.
- بهبود عملکرد موتور: عملکرد صحیح کویل، به بهبود عملکرد موتور، کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگی کمک میکند.
- افزایش عمر مفید شمعها: جرقه قوی و پایدار تولید شده توسط کویل، باعث میشود شمع ها کمتر دچار مشکل شده و عمر مفید آنها افزایش یابد.
انواع کویل در خودروها
کویل سنتی
سیستم های جرقه زنی سنتی یا کلاسیک از قدیمی ترین نوع کویل ها هستند که در خودرو های کاربراتوری و برخی از خودروهای انژکتوری قدیمی مورد استفاده قرار میگیرند. در این سیستم، یک کویل مرکزی (که به آن کویل قوطی نیز گفته میشود) و یک توزیع کننده (دلکو) وجود دارد.
کویل مرکزی ولتاژ باتری را به ولتاژ بسیار بالا تبدیل میکند و توزیع کننده این ولتاژ را به ترتیب به شمع های مختلف ارسال میکند. از مزایای این سیستم میتوان به سادگی ساختار و هزینه پایین آن اشاره کرد. با این حال، این سیستم دارای معایبی از جمله دقت پایین جرقه زنی، احتمال ایجاد اختلال در سیستم جرقه زنی در دورهای بالا و افزایش مصرف سوخت است.
کویل بدون توزیعکننده (DIS)
سیستم جرقه زنی بدون توزیعکننده (DIS) به عنوان نسل جدیدی از سیستم های جرقه زنی شناخته میشود. در این سیستم، هر سیلندر دارای یک کویل جداگانه است که مستقیماً روی شمع یا نزدیک به آن نصب میشود. حذف توزیع کننده باعث افزایش دقت جرقه زنی، کاهش تداخل الکتریکی و بهبود عملکرد موتور در دورهای بالا میشود. همچنین، این سیستم قابلیت تنظیم دقیقتر زمان جرقه زنی را برای هر سیلندر فراهم میکند.
کویل روی شمع (COP)
سیستم جرقه زنی کویل روی شمع (COP) پیشرفته ترین نوع سیستم جرقه زنی است که در آن هر شمع دارای یک کویل مجزا است. این طراحی باعث حذف کامل سیم های وایر شمع میشود و در نتیجه، تداخل الکتریکی به حداقل میرسد. همچنین، کویل های COP به دلیل قرارگیری مستقیم روی شمع، ولتاژ بالاتری را به شمع ها منتقل میکنند و در نتیجه، احتراق بهتری را ایجاد میکنند. سیستمهای COP به طور گسترده در خودرو های مدرن مورد استفاده قرار میگیرند.
علائم خرابی کویل
خرابی کوئل یکی از مشکلاتی است که میتواند عملکرد موتور خودرو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در صورت بروز نقص، ممکن است این علائم را مشاهده کنید:
1- روشن نشدن خودرو
خرابی کویل احتراق یکی از دلایل متداول روشن نشدن موتور خودرو است. در صورت نقص این قطعه، ولتاژ تولید شده برای ایجاد جرقه کافی نخواهد بود یا به طور کامل قطع خواهد شد، شمع قادر به ایجاد جرقه نبوده و در نتیجه مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها مشتعل نشده و موتور روشن نخواهد شد.
بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که خرابی کویل به عنوان یک قطعه کلیدی در سیستم احتراق، به طور مستقیم بر قابلیت روشن شدن موتور خودرو تأثیر گذاشته و در صورت بروز نقص، از روشن شدن آن جلوگیری میکند.
2- افزایش مصرف سوخت
عملکرد نادرست کوئل میتواند به طور مستقیم بر فرآیند احتراق تأثیر گذاشته و منجر به افزایش مصرف سوخت شود. در صورت خرابی کوئل، جرقه تولیدی ضعیف، نامنظم یا در زمان نامناسب رخ میدهد. این امر باعث میشود که بخشی از سوخت به طور کامل نسوزد و از اگزوز خارج شود.
در نتیجه، انرژی شیمیایی موجود در سوخت به طور کامل به انرژی مکانیکی تبدیل نشده و خودرو مجبور میشود برای جبران این اتلاف انرژی، سوخت بیشتری مصرف کند. به عبارت دیگر، خرابی کوئل موجب کاهش راندمان احتراق و در نهایت افزایش مصرف سوخت خودرو میشود.
در صورتی که مصرف سوخت شما بدون هیچ علتی نسبت به قبل تغییر کرده، میتوانید از بررسی کوئل شروع کنید.
3- روشن شدن چراغ چک موتور
روشن شدن چراغ چک موتور اغلب نشان دهنده وجود یک اختلال در سیستم موتور خودرو است. یکی از دلایل رایج برای این اتفاق، خرابی کویل احتراق است. در صورت بروز نقص در کویل، ولتاژ تولید شده به اندازه کافی قوی نخواهد بود و در نتیجه جرقه زنی به صورت صحیح انجام نمیشود. این امر منجر به احتراق ناقص و کاهش راندمان موتور میشود.
در چنین شرایطی، سنسورهای مختلف موتور که وظیفه نظارت بر عملکرد آن را دارند، این اختلال را تشخیص داده و به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) خودرو گزارش میدهند. ECU نیز به منظور اطلاع رسانی به راننده، چراغ چک موتور را روشن میکند. به عبارت دیگر، روشن شدن چراغ چک موتور در این حالت، نشانهای از تلاش خودرو برای جلب توجه راننده به وجود مشکلی در سیستم احتراق و لزوم بررسی و تعمیر آن است.
4- انتشار دود سیاه از اگزوز
در صورت بروز نقص در کوئل، جرقه زنی به صورت صحیح انجام نشده و مخلوط سوخت و هوا به طور کامل در سیلندرها مشتعل نمیگردد. در نتیجه، بخشی از سوخت به صورت نسوخته از موتور خارج شده و در تماس با اکسیژن موجود در اگزوز، موجب تولید دود سیاه رنگ میشود. این دود سیاه حاوی ذرات کربن ناشی از سوخت نسوخته است که علاوه بر آلودگی محیط زیست، نشان دهنده عملکرد نامناسب سیستم احتراق خودرو نیز میباشد.
5- عملکرد نامناسب کاتالیزگر
خرابی کویل به عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستم احتراق خودرو، میتواند به صورت غیرمستقیم بر عملکرد مبدل کاتالیزگر تاثیرگذار باشد. در صورت بروز نقص در کویل، جرقه زنی شمع ها با کیفیت مناسبی انجام نشده و در نتیجه احتراق سوخت به طور کامل صورت نمیگیرد.
این امر منجر به تولید گازهای خروجی حاوی هیدروکربن های نسوخته، مونوکسید کربن و سایر آلاینده ها میشود. مبدل کاتالیزگر وظیفه تصفیه این گازهای مضر را بر عهده دارد. اما ورود حجم بالای آلاینده های ناشی از احتراق ناقص به مبدل، باعث کاهش کارایی آن شده و در نهایت منجر به عملکرد نامناسب و کاهش طول عمر مبدل کاتالیزگر میشود.
6- دیگر علائم
تغییر رنگ شمع ها
صدای غیرعادی از موتور مثل صدای تق تق
موتور در دور آرام خاموش میشود
افت شتاب
علت خراب شدن کویل
- سایش طبیعی: مانند هر قطعه مکانیکی دیگر، کویل نیز با گذشت زمان و استفاده مداوم دچار سایش و پارگی میشود.
- گرمای بیش از حد: کارکرد مداوم موتور و تولید حرارت بالا میتواند باعث گرم شدن بیش از حد کویل و در نهایت آسیب دیدن آن شود.
- نوسانات برق: نوسانات برق خودرو، به ویژه در هنگام استارت زدن، میتواند به کویل آسیب برساند.
- کیفیت پایین سوخت: استفاده از سوخت با کیفیت پایین و حاوی ناخالصی میتواند باعث ایجاد رسوبات در داخل کویل و اختلال در عملکرد آن شود.
- شمع های معیوب: شمع های فرسوده یا معیوب میتوانند بار اضافی بر روی کویل وارد کرده و منجر به خرابی آن شوند.
- نقص در تولید: در برخی موارد، کویل ممکن است به دلیل نقص در فرایند تولید دارای عیوب داخلی باشد.
عواملی که میتوانند عمر کوئل را کاهش دهد
- عدم تعویض به موقع شمع ها: شمع های فرسوده میتوانند به کویل آسیب برسانند.
- استفاده از وایر شمع های نامرغوب: وایر شمع های نامرغوب میتوانند باعث ایجاد نویز الکتریکی و اختلال در عملکرد کویل شوند.
- روغن کاری بیش از حد: روغن کاری بیش از حد قطعات اطراف کویل میتواند باعث جذب گرد و غبار و آلودگی شده و به کویل آسیب برساند.
- رانندگی در شرایط سخت: رانندگی در شرایط سخت مانند ترافیک سنگین و هوای گرم میتواند باعث افزایش دمای موتور و در نتیجه آسیب دیدن کویل شود.
تست سلامت کویل خودرو
جهت اطمینان از سلامت کوئل خودرو و رفع نگرانی های مرتبط با عملکرد نامناسب موتور، میتوان تست سادهای را انجام داد. پس از مشاهده علائم رایج خرابی کویل، با رعایت نکات ایمنی و طی مراحل زیر، میتوان به ارزیابی اولیه این قطعه پرداخت.
ابتدا خودرو را خاموش کرده و پس از باز کردن کاپوت، محل قرارگیری کوئل را شناسایی نمایید. سپس، سوکت برق یکی از شمع ها را به آرامی جدا کرده و یک سیم را به جای آن متصل کنید. سر دیگر سیم را به بدنه فلزی خودرو تماس دهید. در این مرحله، با هدف قطع جریان سوخت، فیوز پمپ سوخت را جدا نمایید. حال، خودرو را استارت بزنید. در صورت مشاهده جرقه آبی رنگ و واضح در محل اتصال سیم به شمع و بدنه، میتوان نتیجه گرفت که کویل خودرو سالم بوده و مشکل از جای دیگری است.
توجه: انجام این تست نیازمند دانش فنی اولیه و رعایت نکات ایمنی است. در صورت عدم اطمینان، توصیه میشود برای تشخیص دقیق و تعمیر خودرو به یک مکانیک ماهر مراجعه نمایید.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو