خودروها از قطعات مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام وظیفه ی خاص خود را بر عهده دارند. کارکرد صحیح و هماهنگ این قطعات، نقش اساسی در عملکرد درست و بی نقص خودرو دارد. در میان این قطعات، تسمه ها از جمله اجزاء حیاتی و پرکاربرد به شمار می آیند.
تسمه ها، با انتقال قدرت و گشتاور بین اجزای مختلف، وظایف مهمی را در خودرو ایفا می کنند. از جمله تسمه های حیاتی در هر خودرو می توان به تسمه تایم و تسمه دینام اشاره کرد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی این دو تسمه و نقش آنها در خودرو بپردازیم.
فهرست
تفاوت تسمه تایم و تسمه دینام
عملکرد
تسمه تایم: وظيفه اصلی تسمه تایم، هماهنگ کردن حرکت میل سوپاپ با میل لنگ است. این همزمانی برای باز و بسته شدن سوپاپ ها در زمان مناسب در سیکل احتراق موتور ضروری است.
تسمه دینام: برخلاف تسمه تایم، تسمه دینام نقشی در عملکرد داخلی موتور ندارد. در عوض، این تسمه ژنراتور (دینام) را به میل لنگ متصل می کند و به چرخش ژنراتور برای تامین برق مورد نیاز اجزای الکتریکی خودرو کمک می کند.
محل نصب
تسمه تایم: معمولاً در داخل محفظه موتور، در قسمت جلویی یا کناری موتور قرار دارد و معمولا توسط قاب شیشه‌ای محافظت می شود.
تسمه دینام: معمولاً در قسمت جلویی موتور، روی یا نزدیک ژنراتور قرار دارد. به راحتی قابل مشاهده و در دسترس است.
جنس
تسمه تایم: از لاستیک دندانه دار ساخته شده است که به گیرش بهتر با پولی ها و زمان بندی دقیق کمک می کند.
تسمه دینام: از لاستیک صاف یا شیاردار ساخته شده است که انعطاف پذیری بیشتری را برای حرکت روان تر فراهم می کند.
عمر کارکرد
- تسمه تایم: به طور کلی، تسمه تایم باید در فواصل توصیه شده توسط سازنده خودرو (معمولاً بین 40,000 تا 100,000 کیلومتر) تعویض شود.
- تسمه دینام: عمر تسمه دینام معمولاً بیشتر از تسمه تایم است و ممکن است تا 80,000 تا 150,000 کیلومتر یا بیشتر عمر کند.
اهمیت تسمه تایم
تسمه تایم، که به تسمه زمان بندی یا تسمه موتور نیز معروف است، قطعه‌ای حیاتی در موتور احتراق داخلی خودرو شما است.
این تسمه دندانه دار وظیفه‌ی مهم هماهنگ کردن زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌های موتور را با چرخش میل‌لنگ بر عهده دارد. به این ترتیب، مخلوط هوا و سوخت در زمان مناسب وارد سیلندر شده و دود حاصل از احتراق به موقع خارج می‌شود.
تسمه تایم از جنس لاستیک یا پلاستیک تقویت شده با الیاف است و در طول زمان به دلیل فرسودگی، گرما و فشار، فرسوده و شکننده می‌شود.
پارگی یا پاره شدن ناگهانی تسمه تایم می‌تواند عواقب فاجعه باری برای موتور به همراه داشته باشد، زیرا در این صورت، سوپاپ‌ها و پیستون‌ها در زمان نامناسب با یکدیگر برخورد می‌کنند و منجر به آسیب‌های جدی و پرهزینه به موتور می‌شود.
به همین دلیل، تعویض تسمه تایم طبق برنامه‌ی زمانی توصیه شده، از اهمیت حیاتی برخوردار است. این زمان معمولا بین 60,000 تا 100,000 کیلومتر مسافت پیموده شده است.
علت پاره شدن تسمه تایم
عوامل مختلفی می توانند منجر به پاره شدن تسمه تایم و در نتیجه آسیب جدی به موتور خودرو شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- رانندگی با دور بالا: رانندگی با دور موتور بالا و یا شتاب‌گیری‌های ناگهانی فشار زیادی به تسمه تایم وارد می‌کند و می‌تواند باعث پارگی زودهنگام آن شود.
- خرابی قطعات: خرابی یا فرسودگی اجزای دیگر سیستم انتقال قدرت مانند بلبرینگ‌ها، تسمه سفت کن یا واتر پمپ می‌تواند باعث ناهماهنگی و کشش بیش از حد تسمه تایم شده و به آن آسیب برساند.
- نصب نادرست: نصب نادرست تسمه تایم توسط افراد غیرمتخصص می‌تواند باعث عدم تنظیم صحیح و ساییدگی سریع آن شود.
- نشتی روغن: ریختن روغن موتور روی تسمه تایم باعث فرسایش و ضعیف شدن آن می‌شود و احتمال پارگی را بالا می‌برد.
عواقب پارگی تسمه تایم
- برخورد سوپاپ‌ها با پیستون‌ها و آسیب جدی به موتور
- خاموش شدن ناگهانی موتور
- یدک کشی و هزینه‌های تعمیر بالا
اهمیت تسمه دینام
تسمه دینام، که به تسمه پروانه نیز معروف است، قطعه‌ای لاستیکی یا شیاردار است که وظیفه‌ی مهم انتقال قدرت از میل‌لنگ به دینام را بر عهده دارد. دینام با استفاده از این نیرو، برق مورد نیاز باتری و سایر اجزای الکتریکی خودرو را تولید می‌کند.
با روشن شدن موتور، میل‌لنگ به چرخش در می‌آید. تسمه دینام که دور پولی میل‌لنگ و پولی دینام پیچیده شده، با چرخش میل‌لنگ به حرکت در می‌آید. این حرکت چرخشی، دینام را به کار می‌اندازد. دینام با استفاده از نیروی حاصل از چرخش، برق تولید می‌کند. برق تولید شده توسط دینام، از طریق تسمه و سیم‌ها به باتری و سایر اجزای الکتریکی خودرو منتقل می‌شود.
وظایف تسمه دینام
- انتقال قدرت از میل‌لنگ به دینام: وظیفه‌ی اصلی تسمه دینام، انتقال گشتاور از میل‌لنگ به دینام است.
- تولید برق: با به کار انداختن دینام، به طور غیرمستقیم در تولید برق خودرو نقش دارد.
- شارژ باتری: با تامین برق دینام، به شارژ شدن باتری خودرو کمک می‌کند.
- خنک کردن موتور: در برخی از خودروها، تسمه دینام به پمپ آب نیز متصل می‌شود و به خنک‌کاری موتور نیز کمک می‌کند.
خرابی تسمه دینام
نشانه‌های رایج خرابی تسمه دینام عبارتند از:
- روشن شدن چراغ هشدار باتری
- کم نور شدن یا سوسو زدن چراغ ها
- مشکل در عملکرد سیستم های برقی
- صدای جیر جیر از موتور
- بوی سوختگی از لاستیک
اگر هر یک از این نشانه ها را مشاهده کردید، مهم است که تسمه دینام خود را در اسرع وقت بررسی کنید.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو