ضدیخ، که با نام مایع خنک کننده نیز شناخته می شود، ماده ای حیاتی برای عملکرد صحیح موتور خودرو در آب و هوای مختلف است. وظیفه اصلی آن، جلوگیری از یخ زدن مایع خنک کننده در دماهای پایین و جوشیدن آن در دماهای بالا است.
ترکیب اصلی ضد یخ، اتیلن گلیکول یا پروپیلن گلیکول به همراه آب، افزودنی های ضد خوردگی و تعدادی بازدارنده است. این مواد با کاهش نقطه انجماد و افزایش نقطه جوش مایع خنک کننده، به حفظ دمای موتور در محدوده ی ایمن در شرایط مختلف آب و هوایی کمک می کنند.
در ادامه مقاله به اهمیت ضد یخ و زمان تعویض آن، بیشتر می‌پردازیم.
فهرست
ضدیخ و عملکرد آن
ضد یخ، که با نام مایع خنک کننده نیز شناخته میشود، سیالی است که به منظور جلوگیری از یخ زدگی و افزایش نقطه جوش آب در سیستم خنک کننده موتور خودرو به کار می‌رود. این ماده از اجزای مختلفی از جمله اتیلن گلیکول، آب مقطر، مواد افزودنی ضد خوردگی و مواد افزودنی ضد کف تشکیل شده است.
عملکرد ضد یخ
- جلوگیری از یخ زدگی: ضدیخ با پایین آوردن نقطه انجماد آب، از یخ زدن آن در دمای پایین و در زمستان جلوگیری می‌کند. یخ زدگی آب در سیستم خنک کننده می‌تواند منجر به ترکیدن لوله‌ها، پاره شدن رادیاتور و آسیب جدی به موتور شود.
- افزایش نقطه جوش: ضدیخ با افزایش نقطه جوش آب، از گرم شدن بیش از حد موتور و جوش آوردن آن در دمای بالا جلوگیری می‌کند. جوش آوردن موتور می‌تواند منجر به خرابی واشر سرسیلندر، تاب برداشتن موتور و سایر مشکلات جدی شود.
- جلوگیری از خوردگی: مواد افزودنی ضد خوردگی موجود در ضد یخ، از قطعات فلزی در سیستم خنک کننده مانند رادیاتور، پمپ آب و بلوک موتور در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کنند.
- جلوگیری از رسوب گذاری: مواد افزودنی ضد کف موجود در ضد یخ، از ایجاد رسوب و جرم در مجاری سیستم خنک کننده جلوگیری می‌کنند. این امر به حفظ کارایی سیستم خنک کننده و خنک شدن موثر موتور کمک می‌کند.
انواع ضدیخ
ضدیخ ها در انواع مختلفی با رنگ های مختلف موجود هستند که هر کدام دارای ترکیبات و ویژگی های خاص خود هستند. رایج ترین انواع ضد یخ عبارتند از:
ضدیخ های پایه معدنی (IAT): این نوع ضد یخ از سیلیکات به عنوان ماده ضد خوردگی استفاده می کند. ارزان ترین نوع ضد یخ هستند، اما به دلیل ایجاد رسوب در سیستم خنک کننده، مناسب خودروهای مدرن نیستند و باید زودتر از سایر انواع ضد یخ تعویض شوند. رنگ این نوع ضد یخ سبز است.
ضدیخ های پایه آلی (OAT): این نوع ضد یخ از ترکیبات آلی به عنوان ماده ضد خوردگی استفاده می کند. محافظت بهتری در برابر خوردگی ارائه می دهند، رسوب کمتری ایجاد می کنند و عمر طولانی تری دارند. رنگ این نوع ضد یخ قرمز یا صورتی است.
ضدیخ های پایه هیبریدی (HOAT): این نوع ضد یخ ترکیبی از ضد یخ های IAT و OAT است. محافظت عالی در برابر خوردگی را با طول عمر طولانی ارائه می دهند. رنگ این نوع ضد یخ نارنجی است.
استفاده از ضد یخ خالص ممنوع ⛔
برخلاف تصور عموم، ضدیخ خالص نقطه انجماد بالاتری نسبت به مخلوط ضدیخ و آب دارد. در واقع، ضدیخ ۱۰۰٪ در حدود ۲۰- درجه سانتیگراد یخ می‌زند، در حالی که مخلوط ۵۰/۵۰ ضد یخ و آب مقطر در حدود ۳۷٫۵- درجه سانتیگراد یخ می‌زند.
آب به عنوان یک کاتالیزور عمل می‌کند و به عملکرد صحیح ضد یخ کمک می‌کند. بدون آب، ضد یخ به درستی کار نمی‌کند و ممکن است به موتور آسیب برساند. مخلوط کردن ضدیخ با آب به جلوگیری از رسوب در سیستم خنک کننده کمک می‌کند. ضدیخ خالص می‌تواند رسوب ایجاد کند که به مرور زمان می‌تواند به موتور آسیب برساند.
چرا باید ضدیخ را تعویض کرد؟
ضد یخ حاوی افزودنی‌های مختلفی است که با گذشت زمان تجزیه شده و کارایی خود را از دست می‌دهند. به فرایند تجزیه، الکترولیز گفته میشود.
الکترولیز فرآیندی شیمیایی است که در آن جریان الکتریکی از طریق یک محلول عبور کرده و باعث تجزیه آن به اجزای تشکیل دهنده اش می شود. در مورد مایع خنک کننده موتور (ضد یخ)، این فرآیند می تواند منجر به تجزیه مولکول های ضدیخ و آب شده و یون های مختلفی را آزاد کند. این یون ها بار الکتریکی حمل می کنند و می توانند با فلزات موجود در موتور، به ویژه آلومینیوم، واکنش نشان داده و خوردگی ایجاد کنند.
خوردگی ناشی از الکترولیز می تواند به مرور زمان به قطعات مختلف موتور از جمله بلوک موتور، سرسیلندر، رادیاتور و پمپ آب آسیب برساند. این امر می تواند منجر به نشتی مایع خنک کننده، کاهش عملکرد موتور و در نهایت خرابی کامل آن شود.
در برخی موارد، ممکن است ضدیخ با آب زیادی مخلوط شود و رقیق شود که باعث میشود نقطه انجماد و نقطه جوش ضدیخ را افزایش یابد و از کارایی آن کم شود.
زمان تعویض ضد یخ
زمان دقیق تعویض ضدیخ به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع ضدیخ، شرایط آب و هوایی و نحوه رانندگی شما. با این حال، به طور کلی، می توانید از دستورالعمل های زیر پیروی کنید:
ضد یخ پایه معدنی: هر 2 سال یکبار یا هر 70,000 کیلومتر، باید تعویض شود.
ضد یخ پایه آلی (طول عمر طولانی): هر 5 سال یکبار یا هر 150,000 کیلومتر، باید تعویض شود.
نکاتی در مورد زمان تعویض ضدیخ
برای دقیق ترین اطلاعات در مورد زمان تعویض ضد یخ برای خودروی خاص خود، به کتابچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
ضدیخ سالم باید به رنگ سبز یا صورتی روشن باشد. اگر ضدیخ شما قهوه ای، زنگ زده یا کثیف شده است، باید تعویض شود.
به طور مرتب سطح ضد یخ را در مخزن رادیاتور خود بررسی کنید. سطح باید بین خطوط حداقل و حداکثر باشد.
می توانید از یک تست کننده ضد یخ برای بررسی نقطه انجماد ضد یخ خود استفاده کنید. نقطه انجماد باید حداقل 10 درجه سانتیگراد زیر سردترین دمای مورد انتظار در منطقه شما باشد.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو