بنزین، به عنوان منبع تغذیه موتورهای احتراق داخلی، نقشی اساسی در عملکرد و راندمان آنها ایفا می‌کند. یکی از شاخص های کلیدی کیفیت بنزین، عدد اکتان آن است. عدد اکتان نشان دهنده مقاومت بنزین در برابر پدیده مخرب کوبش (Knocking) در موتور است.
اکتان بوستر، ماده‌ای افزودنی است که به بنزین اضافه می‌شود تا عدد اکتان آن را افزایش دهد. استفاده از اکتان بوستر می‌تواند در شرایطی خاص، مانند رانندگی در سربالایی یا حمل بار سنگین، مفید باشد.
در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق‌تر تأثیر اکتان بوستر بر عملکرد موتور، مزایا و معایب استفاده از آن و همچنین شرایطی که استفاده از آن توصیه می‌شود، خواهیم پرداخت.
اکتان بنزین چیست؟
اکتان بنزین یکی از شاخصه های کلیدی در تعیین کیفیت سوخت و عملکرد موتور خودرو است. درک مفهوم اکتان و نقش آن در سلامت موتور و مصرف سوخت، برای هر راننده‌ای حائز اهمیت است.
اکتان معیاری برای سنجش مقاومت بنزین در برابر پدیده “ناک زدن” یا “پیش احتراق” است. ناک زدن زمانی رخ می‌دهد که مخلوط هوا و بنزین در داخل محفظه احتراق، پیش از جرقه زدن شمع، به طور خود به خود مشتعل می‌شود. این پدیده نه تنها به موتور آسیب می‌رساند، بلکه باعث افت قدرت و افزایش مصرف سوخت نیز می‌شود.
بنزین با اکتان بالا چه تفاوتی دارد؟
بنزین های با عدد اکتان بالاتر، در برابر پدیده ناک زدن مقاوم‌تر هستند. مولکول های موجود در این نوع بنزین‌ها، ساختار پیچیده‌تر و شاخه‌ای دارند که تمایل کمتری به اشتعال زود هنگام نشان می‌دهند. به همین دلیل، استفاده از بنزین با اکتان مناسب، برای حفظ سلامت موتور و جلوگیری از ناک زدن، امری ضروری است.
برای سنجش عدد اکتان، از دو سوخت مرجع به عنوان پایه استفاده می‌شود:
- ایزواکتان: این سوخت با نماد i شناخته می‌شود و به دلیل مقاومت بالا در برابر پیش اشتعال، عدد اکتان 100 به آن اختصاص دارد.
- نرمال هپتان: این سوخت با نماد n شناخته می‌شود و به دلیل مقاومت پایین در برابر پیش اشتعال، عدد اکتان 0 به آن اختصاص دارد.
عدد اکتان بنزین یا هر سوخت دیگر، با مقایسه رفتار احتراق آن با مخلوط های مختلف ایزواکتان و نرمال هپتان تعیین می‌شود. برای مثال، اگر بنزینی در شرایط مشابه مخلوطی از 93 درصد ایزواکتان و 7 درصد نرمال هپتان احتراق یابد، عدد اکتان آن 93 خواهد بود.
اکتان بوستر چیست؟
اکتان بوستر، مکملی است که به منظور بهبود کیفیت سوخت و افزایش عدد اکتان بنزین به آن اضافه می‌شود. اکتان بوستر با افزودن ترکیبات شیمیایی خاص به بنزین، مقاومت آن در برابر ناک زدن را افزایش می‌دهد. این ترکیبات به عنوان تثبیت کننده عمل کرده و از احتراق خود بخودی سوخت در پیش از زمان مناسب جلوگیری می‌کنند. در نتیجه، احتراق سوخت به صورت یکنواخت و کامل تری انجام می‌شود و قدرت و بازدهی موتور افزایش می‌یابد.
استفاده از اکتان بوستر بسیار ساده است. معمولاً به صورت مایع بوده و به راحتی به باک سوخت خودرو اضافه می‌شود. میزان مصرف اکتان بوستر بر اساس توصیه های سازنده آن و نوع خودرو متفاوت است. بهتر است قبل از استفاده از اکتان بوستر، دستورالعمل های موجود بر روی محصول را به دقت مطالعه کنید.
تاثیر اکتان بنزین بر عملکرد خودرو
پیش احتراق، وضعیتی است که در آن مخلوط هوا و بنزین قبل از رسیدن به زمان جرقه زنی توسط شمع، در سیلندر مشتعل می شود. این امر می تواند منجر به لرزش، افت قدرت و حتی آسیب به موتور شود.
بنزین با اکتان بالاتر، در برابر پیش احتراق مقاوم تر است و به همین دلیل برای موتورهای با عملکرد بالا و فشرده سازی بالا مناسب تر است. این موتورها به دلیل طراحی شان، بیشتر در معرض پدیده پیش احتراق هستند.
در مقابل، موتورهای معمولی تر با فشرده سازی پایین تر، به بنزین با اکتان پایین تر نیز به خوبی کار می کنند. استفاده از بنزین با اکتان بالاتر در این موتورها، نه تنها ضرری ندارد، بلکه می تواند باعث افزایش جزئی راندمان و قدرت موتور شود.
به طور کلی، استفاده از بنزین با اکتان مناسب برای موتور، می تواند به موارد زیر کمک کند:
- کاهش پیش احتراق و افزایش راندمان موتور
- افزایش قدرت و شتاب خودرو
- کاهش آلایندگی و مصرف سوخت
- افزایش طول عمر موتور
با این حال، توجه به این نکته ضروری است که استفاده از بنزین با اکتان بیش از حد بالا، نه تنها سودی ندارد، بلکه می تواند باعث افزایش مصرف سوخت و آلایندگی شود.
معایب استفاده از بنزین با اکتان بالا
هزینه: بنزین با اکتان بالا به طور کلی گرانتر از بنزین اکتان پایین است. این به دلیل فرآیند پالایش پیچیده‌تر و مواد افزودنی مورد نیاز برای افزایش عدد اکتان است.
مصرف سوخت: برخی مطالعات نشان داده‌اند که بنزین با اکتان بالا می‌تواند به طور جزئی مصرف سوخت را کاهش دهد، در حالی که برخی دیگر هیچ تفاوتی مشاهده نکرده‌اند. به طور کلی، تأثیر بر مصرف سوخت ناچیز است و ممکن است توسط عوامل دیگر مانند سبک رانندگی و شرایط رانندگی تحت الشعاع قرار گیرد.
عملکرد: در اکثر موتورهای مدرن، اکتان بالا هیچ مزیت قابل توجهی در عملکرد ارائه نمی‌دهد. در واقع، برخی از موتورها ممکن است با بنزین با اکتان بالا به طور کارآمدتر کار نکنند.
آلودگی: شواهد قطعی در مورد اینکه بنزین با اکتان بالا انتشار آلاینده ها را کاهش می‌دهد وجود ندارد. در واقع، برخی مطالعات نشان داده‌اند که می‌تواند منجر به افزایش انتشار برخی آلاینده ها شود.
افزایش دمای موتور: اکتان بوستر با افزایش سرعت سوختن بنزین در موتور عمل می‌کند. این احتراق سریعتر می‌تواند منجر به افزایش دما در محفظه احتراق و سایر قسمت‌های موتور شود.
چه زمانی به اکتان بوستر نیاز داریم؟
وقتی موتور خودرو برای ناک زدن حساس است
برخی خودروها، خصوصاً خودرو های اسپورت یا خودرو هایی با موتور تقویت شده، به بنزین با اکتان بالاتر حساس‌تر هستند. استفاده از اکتان بوستر در این موارد می‌تواند از ناک زدن موتور جلوگیری کند.
وقتی از بنزین با اکتان پایین‌تر از توصیه کارخانه استفاده می‌کنید
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که بنزین با اکتان بالا در دسترس نیست، می‌توانید از اکتان بوستر برای افزایش اکتان بنزین استفاده کنید.
وقتی از سوخت بی کیفیت استفاده می‌کنید
برخی سوخت‌ها ممکن است دارای ناخالصی‌هایی باشند که باعث کاهش عدد اکتان شوند. در این موارد، استفاده از اکتان بوستر می‌تواند به بهبود عملکرد موتور کمک کند.
در شرایط سخت کاری موتور
زمانی که موتور خودرو تحت فشار زیادی قرار دارد، مانند رانندگی در سربالایی های طولانی، حمل بار سنگین یا استفاده از کولر در هوای گرم، استفاده از اکتان بوستر می‌تواند به موتور کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشد.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو