سیستم خنک کننده خودرو نقشی حیاتی در عملکرد صحیح موتور ایفا می‌کند. رادیاتور، به عنوان یکی از اجزای اصلی این سیستم، از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری کرده و دمای آن را در محدوده ی مطلوب نگه می‌دارد. برای انجام این وظیفه، رادیاتور از مایعی به نام “ضد یخ” یا “آب رادیاتور” استفاده می‌کند که در سرتاسر موتور و داخل رادیاتور گردش می‌کند.
کاهش سطح آب رادیاتور، مشکلی رایج در خودروها است که می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد موتور و آسیب‌های جدی به آن شود. در این مقاله، به بررسی علل افت سطح آب رادیاتور می‌پردازیم.
فهرست
- رادیاتور و نقش حیاتی آن در خنک کردن موتور
- دلایل کم شدن آب رادیاتور
- عواقب کم شدن آب رادیاتور
- اقدامات پیشگیرانه
- مقدار طبیعی کم شدن آب رادیاتور در تابستان
- تغییر رنگ آب رادیاتور
- جمع بندی
رادیاتور و نقش حیاتی آن در خنک کردن موتور
همان طور که می‌دانید موتور برای احتراق، به سوخت و اکسیژن نیاز دارد. مخلوط هوا و سوخت در داخل محفظه احتراق با جرقه شمع مشتعل میشود و این احتراق، گرما و انرژی آزاد می‌کند. اگر این گرما به طور موثر مدیریت نشود، می‌تواند به سرعت از حد مجاز فراتر رفته و به اجزای موتور آسیب برساند.
در اینجا رادیاتور وارد عمل میشود. با جذب گرما از مایع خنک کننده و انتقال آن به هوای محیط، رادیاتور دمای موتور را در محدوده ایمن نگه می‌دارد. این امر از ذوب شدن قطعات موتور، تغییر شکل، ایجاد ترک و حتی انفجار در موارد شدید جلوگیری می‌کند.
مکانیسم عملکرد رادیاتور
- جریان مایع خنک کننده: مایع خنک کننده، که اغلب مخلوطی از آب و ضد یخ است، در داخل موتور گردش می‌کند و گرمای تولید شده توسط احتراق را جذب می‌کند.
- ترموستات: این سوپاپ، جریان مایع خنک کننده را کنترل می‌کند. تا زمانی که موتور به دمای کارکرد ایده‌آل خود نرسد، ترموستات بسته می‌ماند و مایع را مجبور می‌کند تا دوباره از موتور عبور کند و گرمای بیشتری جذب کند.
- اتلاف گرما: رادیاتور از شبکه‌ای از پره‌های نازک فلزی تشکیل شده است که سطح زیادی را برای انتقال گرما فراهم می‌کنند. هنگامی که مایع خنک کننده داغ از میان پره‌ها عبور می‌کند، گرمای خود را به هوای خنک‌تر عبوری از جلو پنجره منتقل می‌کند.
- بازگشت به موتور: مایع خنک کننده که حالا خنک شده، از طریق شلنگ‌های پایینی رادیاتور به سمت پمپ آب جریان می‌یابد و این چرخه خنک سازی دوباره آغاز میشود.
آب رادیاتور: فراتر از آب معمولی
استفاده از آب معمولی در رادیاتور به چند دلیل توصیه نمیشود:
- نقطه انجماد: آب در دمای 0 درجه سانتیگراد یخ می‌زند. در زمستان، یخ زدن آب داخل رادیاتور می‌تواند به ترک خوردن یا انفجار آن منجر شود و به موتور آسیب جدی برساند.
- جذب رسوب: آب حاوی املاح معدنی است که می‌تواند در داخل رادیاتور رسوب کرده و جریان مایع خنک کننده را مختل کنند و باعث کاهش کارایی خنک سازی شود.
- زنگ زدگی: آب می‌تواند باعث خوردگی فلزات رادیاتور شود و به مرور زمان باعث فرسایش و نشتی آن شود.
ضد یخ: محافظ زمستانی و یاور همیشگی رادیاتور
ضد یخ ماده‌ای شیمیایی است که به آب اضافه میشود تا نقطه انجماد آن را پایین آورد و از یخ زدن مایع خنک کننده در زمستان جلوگیری کند. علاوه بر این، ضد یخ از خوردگی فلزات رادیاتور جلوگیری کرده و به روانکاری پمپ آب کمک می‌کند.
دلایل کم شدن آب رادیاتور
دلایل متعددی برای کم شدن آب رادیاتور وجود دارد که به طور کلی در 3 دسته قرار می‌گیرد:
1. نشتی
اتصالات: شلنگ ها، بست ها و اتصالات رادیاتور و سیستم خنک کننده می‌توانند محل نشتی باشند. به دنبال ترک خوردگی، پوسیدگی یا شل شدن اتصالات باشید.
رادیاتور: ممکن است رادیاتور به دلیل خوردگی، ضربه یا سنگ پرانی سوراخ شده باشد.
واشر سرسیلندر: اگر واشر سرسیلندر آسیب دیده باشد، می‌تواند باعث نشت آب به داخل سیلندر یا روغن موتور شود.
در رادیاتور: درب رادیاتور ممکن است به درستی بسته نشود و باعث نشت آب شود.
بلوک سیلندر: ترک خوردگی در بلوک سیلندر می‌تواند باعث نشت آب به داخل روغن موتور یا خارج از موتور شود.
درب منبع انبساط
بخاری
ترک خوردگی یا پوسیدگی قمقه رادیاتور
2. مشکلات سیستم خنک کننده
- فن: اگر فن از کار افتاده باشد، موتور می‌تواند بیش از حد گرم شود و آب رادیاتور بجوشد و بخار شود.
- ترموستات: ترموستات معیوب می‌تواند باعث بسته شدن مسیر گردش آب و گرم شدن بیش از حد موتور شود.
- واتر پمپ: واتر پمپ معیوب جریان آب در سیستم خنک کننده را کاهش میدهد و باعث گرم شدن بیش از حد موتور میشود.
- هواگیری: وجود هوا در سیستم خنک کننده باعث اختلال در گردش آب و گرم شدن بیش از حد موتور میشود.
3. سایر موارد
- جوش آوردن: جوش آوردن مکرر موتور می‌تواند باعث تبخیر آب رادیاتور شود.
- عدم استفاده از ضد یخ: در زمستان، عدم استفاده از ضد یخ می‌تواند باعث یخ زدن آب رادیاتور و ترک خوردن آن شود.
- رسوب: رسوب در داخل موتور می‌تواند منافذ آب را مسدود کند و باعث گرم شدن بیش از حد موتور شود.
عواقب کم شدن آب رادیاتور
کم شدن آب رادیاتور یا به عبارتی کم شدن آب ماشین، عواقب خطرناکی برای خودرو شما به همراه دارد. مثل:
جوش آوردن خودرو
این شایع ترین اتفاقی است که در اثر کمبود آب رادیاتور رخ می دهد. وقتی که آب کافی برای خنک کردن موتور وجود نداشته باشد، دمای آن به سرعت بالا رفته و جوش می آورد. این امر می تواند منجر به آسیب جدی به موتور (از جمله سوختن واشر سرسیلندر) شود.
خرابی موتور
در موارد شدید، کمبود آب رادیاتور منجر به خرابی کامل موتور میشود. این امر زمانی اتفاق می افتد که موتور به شدت داغ شده و قطعات آن ذوب شده یا تغییر شکل می دهند. تعویض موتور بسیار گران قیمت بوده و می تواند هزینه های زیادی را به شما تحمیل کند.
خوردگی
آب رادیاتور علاوه بر خنک کردن موتور، به جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی قطعات فلزی نیز کمک می کند. اگر سطح آب رادیاتور پایین باشد، این قطعات در معرض هوا قرار گرفته و زنگ می زنند. زنگ زدگی می تواند منجر به نشت، کاهش عملکرد و خرابی قطعات شود.
گرم شدن بیش از حد مبدل کاتالیزوری
مبدل کاتالیزوری یکی از اجزای سیستم دفع آلایندگی خودرو است که برای کاهش آلاینده های ناشی از احتراق سوخت طراحی شده است. اگر خودرو شما بیش از حد داغ شود، مبدل کاتالیزوری نیز می تواند آسیب ببیند.
اقدامات پیشگیرانه
برای جلوگیری از کم شدن آب رادیاتور و عواقب خطرناک آن، می توانید اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام دهید:
بررسی منظم سطح آب رادیاتور: مهم ترین اقدام پیشگیرانه، چک کردن منظم سطح آب رادیاتور است. به طور معمول، باید این کار را زمانی که موتور خنک است، مثلا صبح ها قبل از روشن کردن خودرو انجام دهید. دفترچه راهنمای خودرو را برای یافتن محل قرارگیری مخزن رادیاتور و نحوه بررسی سطح آب آن مطالعه کنید.
استفاده از مایع رادیاتور مرغوب: از ضد یخ با کیفیت بالا و متناسب با نوع خودرو خود استفاده کنید. ضد یخ نه تنها از یخ زدگی در زمستان جلوگیری می کند، بلکه به محافظت از قطعات سیستم خنک کننده در برابر خوردگی و زنگ زدگی نیز کمک می کند.
توجه به نشتی ها: در اطراف رادیاتور، شلنگ ها، واتر پمپ و سایر اجزای سیستم خنک کننده به دنبال نشتی باشید. لکه های مایع خنک کننده، بخارات سفید یا بوی شیرین ضد یخ می تواند نشان دهنده نشتی باشد.
رسوب زدایی اتصالات رادیاتور: با گذشت زمان، رسوبات می توانند در اتصالات رادیاتور و شلنگ ها جمع شوند و جریان مایع خنک کننده را مختل کنند. برای جلوگیری از این امر، می توانید از رسوب زدایی های مخصوص رادیاتور استفاده کنید.
مقدار طبیعی کم شدن آب رادیاتور در تابستان
درست است که در فصل تابستان به دلیل گرمای هوا و استفاده بیشتر از کولر، تبخیر آب رادیاتور کمی بیشتر میشود، اما کاهش سطح آب رادیاتور نباید چشمگیر باشد.
به طور کلی، کاهش 1 تا 3 سانتی متر در سطح آب رادیاتور طی 3 ماه طبیعی تلقی میشود.
تغییر رنگ آب رادیاتور
تغییر رنگ آب رادیاتور می تواند نشان دهنده وجود مشکل در سیستم خنک کننده خودرو شما باشد.
قهوه ای یا زنگ زده
- فرسودگی ضد یخ: ضد یخ با گذشت زمان خاصیت خود را از دست می دهد و می تواند به رنگ قهوه ای درآید.
- زنگ زدگی: زنگ زدگی در داخل سیستم خنک کننده می تواند باعث شود که آب رادیاتور به رنگ قهوه ای یا زنگ زده درآید. این می تواند ناشی از نشتی در رادیاتور، واشر سرسیلندر یا سایر اجزای سیستم خنک کننده باشد.
- گل و لای: اگر آب رادیاتور شما به همراه رنگ قهوه ای گل آلود به نظر می رسد، ممکن است کثیفی یا گل و لای وارد سیستم خنک کننده شده باشد.
سیاه یا خاکستری
- روغن: اگر آب رادیاتور شما سیاه یا خاکستری به نظر می رسد، ممکن است روغن به سیستم خنک کننده نشت کند. این می تواند ناشی از واشر سرسیلندر آسیب دیده یا ترک خورده باشد.
- دود: اگر اخیراً موتور شما بیش از حد گرم شده است، ممکن است دود وارد سیستم خنک کننده شده باشد و باعث سیاه یا خاکستری شدن آب رادیاتور شود.
سبز
- ضد یخ: رنگ طبیعی ضد یخ سبز است. اگر از ضد یخ سبز استفاده می کنید و آب رادیاتور شما سبز به نظر می رسد، احتمالاً جای نگرانی نیست.
- رسوبات: اگر آب رادیاتور شما به همراه رنگ سبز، کدر یا گل آلود به نظر می رسد، ممکن است رسوبات در سیستم خنک کننده جمع شده باشد.
صورتی یا قرمز
- ضد یخ: برخی از انواع ضد یخ به رنگ صورتی یا قرمز هستند. اگر از این نوع ضد یخ استفاده می کنید و آب رادیاتور شما صورتی یا قرمز به نظر می رسد، احتمالاً جای نگرانی نیست.
- زنگ زدگی: زنگ زدگی در داخل سیستم خنک کننده می تواند باعث شود که آب رادیاتور به رنگ صورتی یا قرمز درآید. این می تواند ناشی از نشتی در رادیاتور، واشر سرسیلندر یا سایر اجزای سیستم خنک کننده باشد.
جمع بندی
یدکی اصیل عرضه کننده انواع قطعات و لوازم یدکی شیراز، لوازم یدکی ایران خودرو شیراز و لوازم یدکی سایپا شیراز است. این فروشگاه در شیراز واقع شده و به صورت حضوری و آنلاین آماده ارائه خدمت به شماست. یدکی اصیل در تلاش است تا محصولات با کیفیت و اصل را با قیمت مناسب به دست مشتریان خود در سراسر کشور برساند.
فروشگاه یدکی اصیل انواع قطعات و لوازم یدکی ماشین (پژو، پراید و…) از جمله قطعات موتوری، قطعات بدنه، قطعات برقی و الکترونیکی، قطعات تزئینی و … را عرضه می نماید.
ایران خودرو